Coronavirüs, benzeri görülmemiş, hukuk tarihi açısından da örneği bulunmayan bir olay olarak karşımızda dururken işyeri kiralarında bu durumun mücbir olup olmadığı tartışılıyor.
Haber3 yazarlarından Emir Emiroğlu, yazısında, “Coronavirüs, işyeri kiralarında bir mücbir sebep (zorlayıcı neden) olarak kabul edilebilir mi?” sorusunu ele alarak kapsamlı bir şekilde değerlendirdi. Emiroğlu,”Coronavirüs, benzeri görülmemiş, hukuk tarihi açısından da örneği bulunmayan bir olaydır. Bu kapsamda ticari sözleşmeler ve kira sözleşmeleri açısından da sözleşme tarafları için bir belirsizlik olduğu muhakkaktır. Salgın hastalığın ne zaman sona ereceği de hali hazırda belirsizdir.” Yorumunu yaparak şöyle devam ediyor:
“Küreselleşmenin bu derece arttığı modern tarihte, neredeyse tüm ülke sınırlarının birbirlerine kapandığı, çok sayıda ülkede sokağa çıkma yasaklarının getirildiği ve dünya genelinde ticari yaşamın durma noktasına geldiği böylesi bir olay daha yaşanmamıştır. Coronavirüs’ün ticari ve kira sözleşmelerine etkisinin de bu özellikler ile birlikte değerlendirilmesi gerekir. Peki Coronavirüs, bir mücbir sebep (zorlayıcı neden) olarak kabul edilebilir mi?”
Emiroğlu, Coronavirüsün mücbir sebep olduğuna dair somut bazı dayanakları şöyle sıraladı:
- 12.03.2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Coronavirüs’ü ‘Pandemi’ yani küresel salgın olarak kabul etmiş ve risk seviyesini de küresel çapta ‘çok yüksek’ olarak açıklamıştır.
- Cumhurbaşkanlığı tarafından, Bilim Kurulu tavsiyeleri doğrultusunda halkın zorunlu olmadıkça dışarı çıkılmaması tavsiye edilmiş, daha sonra 65 yaş üstüne sokağa çıkma sınırlaması getirilmiştir.
- Yine alınan kararlar kapsamında okullar ve üniversitelerde eğitim tatil edilmiş, İçişleri Bakanlığı genelgesi ile halka açık bir çok iş koluna yönelik faaliyetler durdurulmuş ve işyerlerinin büyük kısmı kapatılmıştır.
- Ayrıca çok sayıda ülke ile sınırlar kapatılarak yalnızca birkaç ülke dışında havayolu trafiği de durdurulmuş, yurtdışından getirilen vatandaşlarımıza karantina tedbirleri uygulanmıştır.
- Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından 16.03.2020 tarihinde verilen karar ile tüm duruşmalar ertelenmiş, acil işler dışında yargılamaya ilişkin faaliyetlere ara verilmiştir.
Bu somut olgu ve kararlar birlikte göz önüne alındığında artık bu küresel salgının bir mücbir sebep olarak kabul edilmesi gerektiği konusunda şüphede kalmamıştır.