Cushman & Wakefield I TR International tarafından yayımlanan "2024 Gayrimenkul Pazarı Görünümü" raporu, Türkiye'nin ticari gayrimenkul sektöründe dikkat çekici gelişmeleri gözler önüne seriyor. Raporda, döviz bazında kiraların son yılların en yüksek seviyelerine ulaştığı ve A sınıfı ofislerde boşluk oranlarının son 12 yılın en düşük seviyesine indiği belirtiliyor. İstanbul'un Levent bölgesi, yılın ilk yarısında metrekare başına aylık 42 dolar ile en yüksek kira bedellerine sahne olurken, bu rakamın son 8 yılın en yüksek seviyesi olduğu kaydedildi.
Mülk Sahipleri İçin Piyasa Dinamikleri
Rapora göre, ticari gayrimenkulde mülk sahipleri açısından lehte bir piyasa oluştu. Ofis ve sanayi sektörlerinde TL bazında kira artışları, ofis piyasasında yüzde 77, sanayide ise yüzde 100'ü buldu. Bu artışlar, yatırımcıların ve mülk sahiplerinin yüzünü güldürürken, kiracılar için zorlayıcı bir dönem olduğunun altını çiziyor. Özellikle İstanbul, Anadolu Yakası, Esentepe-Gayrettepe bölgesi ve Maslak gibi merkezi lokasyonlarda kira artışları dikkat çekici seviyelerde.
Lojistik Sektöründe Büyük Artış
E-ticaretin hızlı büyümesi ve Türkiye'nin stratejik konumunun etkisiyle lojistik sektöründe kiralama işlemleri önemli ölçüde arttı. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 138'lik bir artışla toplam 179.700 metrekarelik kiralama işlemi gerçekleşti. Bu büyüme, özellikle dış ticaretteki açığın azalması ve navlun maliyetlerindeki artışlarla gündeme geldi.
Yeşil Binalara ve Esnek Ofis Çözümlerine Artan İlgi
Sürdürülebilirlik trendleri ve deprem riski, özellikle Avrupa menşeli şirketlerin çevre dostu binalara olan ilgisini artırdı. LEED ve BREEAM gibi yeşil bina sertifikalarına sahip ofis binalarında boşluk oranı bu yılın ilk yarısında yüzde 9.17'ye düşerken, esnek ofis alanlarına olan ilgi de arttı. Maliyet avantajları ve farklı iş modellerine uyum sağlama kapasitesi, esnek ofis çözümlerini popüler hale getirdi.
Perakende Sektörü ve AVM'ler
Perakende sektöründe ise boşluk oranlarının ciddi düşüşü yaşanmasına rağmen, ana caddelerde ve AVM'lerde birincil kira seviyeleri sabit kaldı. İstanbul'da birincil kiralar metrekare başına aylık en yüksek 250 dolar olarak kaydedildi. Ancak, deprem ve mali zorluklar nedeniyle bazı alışveriş merkezlerinin geçici veya kalıcı olarak kapanması, sektörde arzın azalmasına neden oldu.
Geleceğe Bakış
Rapora göre, yılın ikinci yarısında ve orta vadede, artan maliyetlerin kiralarda yukarı yönlü baskıyı azaltması ve yeni projelerin tamamlanmasıyla arzın artması bekleniyor. Özellikle yeni AVM'lerin tamamlanması ve lojistik tesis geliştirme faaliyetlerindeki hızlanma, sektöre yeni dinamikler kazandıracak. Bu gelişmeler, Türkiye ticari gayrimenkul piyasasının geleceği açısından umut verici görünüyor.